နယူးေဒလီ၊ ေအာက္တိုဘာ ၁၂ – အမ်ိဳးသားတစ္ေယာက္ဟာ အသက္၁၅ႏွစ္နဲ႕ ၁၈ႏွစ္ၾကား အရြယ္ ဇနီးျဖစ္သူနဲ႔ လိင္ဆက္ဆံပါက မုဒိမ္းမႈေျမာက္တယ္လို႔ အိႏိၵယတရားရုံးခ်ဳပ္က ဗုဒၶဟူးေန႔မွာ ဆံုးျဖတ္ခဲ့ပါတယ္။ ဥပေဒအရ အလိုတူခြင့္ျပဳတဲ့အသက္က ၁၈ႏွစ္ျဖစ္ျပီး အသက္၁၆နွစ္ေအာက္ မိန္းကေလးနဲ႔ အလိုတူလိင္ဆက္ဆံမႈ ကလည္း မုဒိမ္းမႈေျမာက္တယ္လို႕သတ္မွတ္ထားပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အသက္၁၅ႏွစ္နဲ႕ ၁၈ႏွစ္ၾကားရွိ ဇနီးမယားနဲ႕ လိင္ဆက္ဆံမႈကိုေတာ့ ျခြင္းခ်က္တစ္ခုအျဖစ္ ထားရွိခဲ့ပါတယ္။ အိႏၵိယနိုုင္ငံမွာ အိမ္ေထာင္သည္ၾကား အလိုမတူလိင္ဆက္ဆံမႈကို ရာဇ၀တ္မႈလို႕ မသတ္မွတ္ထားပါဘူး။ ဒါကို ရာဇ၀တ္မႈလို႕ သတ္မွတ္လိုက္ရင္ လက္ထပ္မႈကို ထိခိုက္ေစနိုင္ေၾကာင္း၊ ဇနီးေတြက ေယာက်္ားေတြကို အရွက္ခြဲရာ ေရာက္ေၾကာင္း အစိုးရက ေျပာဖူးပါတယ္။အသက္မျပည့္ေသးတဲ႕ ဇနီးေတြရဲ႕ လိင္အၾကမ္းဖက္ခံရတဲ႔ ကိစၥကို ေဖာ္ထုတ္စစ္ေဆးေနတဲ႕ Independent Thought အဖြဲ႕ရဲ႕ေလွ်ာက္ထားခ်က္ကိုၾကားနာျပီးတဲ့ေနာက္မွာ ဘယ္ကိစၥအတြက္မဆို တရား၀င္အလိုတူလိင္ဆက္ဆံႏိုင္မႈ အသက္ကို ၁၈နွစ္လို႕ အိႏၵိယတရားရုံးခ်ဳပ္က သတ္မွတ္လိုက္ပါတယ္။ လက္ထပ္ျပီးေပမယ့္ အသက္၁၈ႏွစ္ မျပည့္ေသးတဲ႕ ဇနီးသည္နဲ႕ လိင္ဆက္ဆံပါက မုဒိမ္းမႈေျမာက္ေၾကာင္း တရားရုံးက ဆုံးျဖတ္ခ်က္ခ်မွတ္ခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ သည္ဆုံးျဖတ္ခ်က္ကို အမ်ိဳးသမီးအခြင့္အေရးလႈပ္ရွားတဲ႕အဖြဲ႕ေတြက ေထာက္ခံၾကပါတယ္။တရားရုံးခ်ဳပ္က ခ်မွတ္လိုက္တဲ႕ သည္ဆုံးျဖတ္ခ်က္အတြက္ အေတာ္ေပ်ာ္မိပါတယ္လို႕ Independent Thought အဖြဲ႕က ေရွ႕ေနတစ္ဦးျဖစ္သူ ဗစ္ခရမ္ရွရီဗစ္တာဗာက ေျပာၾကားခဲ႔ပါတယ္။ သည္ဆုံးျဖတ္္ခ်က္ဟာ မိန္းကေလးငယ္ေတြကို ကူညီကယ္မျပီး ပညာေရးအတြက္ ၀ိုင္း၀န္းေဆာင္ရြက္ၾကစို႕ ဆိုတဲ့ နိုင္ငံေတာ္အဆင့္ ကမ္ပိန္းကိုအားေပးရာလည္းေရာက္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ အစိုးရတရားရုံးေရွ႕ေနခ်ဳပ္ နာရစ္ဆင္ဟာ ကေတာ့ တစုံတရာမွတ္ခ်က္ေပးဖို႕ ျငင္းဆိုခဲ႕ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အိႏၵိယနုိင္ငံမွာ တရားမ၀င္ ကေလးသူငယ္လက္ထပ္ထိမ္းျမားမႈအေလ့ဟာ အရိုးစြဲေနျပီျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေတြဟာ ဆင္းရဲမြဲေတမႈေတြ၊ တရားဥပေဒေလွ်ာ့ရဲတာေတြ၊ ေယာက်္ား၀ါဒၾကီးစီးေနတာေတြေၾကာင့္ျဖစ္တယ္လို႕ အျပစ္တင္ၾကပါတယ္။အိႏၵိယနိုင္ငံမွာ လက္ထပ္ဖို႕အတြက္တရား၀င္အသက္ဟာ မိန္းကေလးေတြအတြက္ ၁၈ႏွစ္ျဖစ္ျပီး ေယာက်္ားေလး ေတြအတြက္ ၂၁နွစ္လို႕ သတ္မွတ္ထားပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အသက္ျပည့့္ျပီးတဲ႕ ေယာက်္ားေလးေတြေရာ မျပည့္ေသးသူေတြပါ အသက္မျပည့္ေသးတဲ႕ မိန္းကေလးေတြကို လက္ထပ္ႏိုင္ၾကပါတယ္။ အိႏၵိယနိုင္ငံရဲ႕ ၂၀၁၁ သန္းေခါင္စာရင္းအရ ကေလးသူငယ္ထိမ္းျမားလက္ထပ္မႈဟာ အရင္ ဆယ္နွစ္ကထက္ ေလ်ာ့က် သြားေပမယ့္ မိန္းကေလး ငါးသန္းေက်ာ္ဟာ အသက္ ၁၈ ႏွစ္မျပည့္ခင္ လက္ထပ္ထားၾကေၾကာင္း သိရွိရပါတယ္။ အသက္၂၀နဲ႕၂၄နွစ္ၾကား လက္ထပ္ျပီးအမ်ိဳးသမီး ေလးပုံတစ္ပုံေက်ာ္ဟာ ၁၈နွစ္မျပည့္ခင္လက္ထပ္ခဲ႕ျပီး အသက္၂၅နဲ႕ ၂၉နွစ္ၾကား လက္ထပ္ျပီး ေယာက်္ားေလး ငါးပုံတစ္ပုံဟာ အသက္မျပည့္မီလက္ထပ္ခဲ့ေၾကာင္း နုိင္ငံ႔ ကေလးအခြင့္အေရးကာကြယ္ေရးေကာ္မရွင္နဲ႕ လူငယ္အဖြဲ႕က ေျပာၾကားခဲ႕ပါတယ္။အသက္မျပည့္ေသးဘဲ လက္ထပ္တဲ႕ မိန္းကေလးအေရအတြက္ဟာ ေက်းလက္ေဒသေတြမွာ ၂၀၀၁ခုနွစ္ေနာက္ပိုင္း ၀.၃% က်ဆင္းခဲ႕ေပမဲ႕ ျမဳိ႕ျပေဒသမွာေတာ့ ၀.၇%တိုးတက္လာခဲ႕ပါတယ္။ အိႏၵိယနုိင္ငံသန္းေခါင္စာရင္းစစ္ေဆးခ်က္အရ ေက်းလက္ေဒသရွိမိန္းကေလး ေလးေယာက္မွာတစ္ေယာက္ဟာ အသက္၁၈ႏွစ္မျပည့္မီလက္ထပ္ခဲ႕ျပီး ျမိဳ႔ျပမွာေတာ့ ငါးေယာက္မွာ တစ္ေယာက္ဟာ အသက္မျပည့္ခင္လက္ထပ္ခဲ႔ေၾကာင္း သိရပါတယ္။ မိန္းကေလးေတြ၊ အမ်ိဳးသမီးေတြကို ၾသဇာၾကီးထြားေအာင္ၾကိဳးပမ္းေနျပီး ၾကီးေလးတဲ့အျပစ္ဒဏ္ေတြ ခ်မွတ္ ေနေပမဲ႕လည္း အိႏၵိယနိုင္ငံဟာ ကေလးသူငယ္လက္ထပ္ထိမ္းျမားမႈ အျမင့္ဆုံးဆယ္နိုင္ငံမွာ ပါ၀င္ေနပါတယ္။ အျခားနုိင္ငံေတြထဲမွာ ဘာကီနာဖာဆုိ၊ ခ်တ္ဒ္၊ ဂီနီ၊ ႏိုင္ဂ်ာနဲ႕ ေတာင္ဆူဒန္တို႔လည္း ပါဝင္ပါတယ္။နွင္းသန္႔[Ref: Reuters. Oct 11, 2017]
